بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی بیمه‌ای است که تقریبا همه کارمندان و کارگران برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی و تلاش می‌کنند. چرا که بیمه تامین اجتماعی یک بیمه فراگیر است و تنها با وجود آن می‌توان سابقه کارها را ثبت کرد. پس از سال‌ها کار و فعالیت، کارمندان و کارگران باید برای بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی اقدام کنند. در این مسیر آنچه که اهمیت دارد، سن، سابقه کار و شرایط ویژه است. اگر می‌خواهید بیشتر درباره بیمه تامین اجتماعی و نکات مهم مربوط به آن بدانید، در این مقاله از وبلاگ بیمه ماهان همراه ما باشید. بیمه ماهان یک سایت جامع و کامل برای خرید انواع بیمه عمر، تکمیلی درمان، شخص ثالث و… است و می‌توانید با کمک آن به سرعت و با بهترین قیمت بیمه مورد نظر خود را دریافت کنید.
دلایل بازنشستگی و شرایط آن
۱- بالا رفتن سن و رسیدن به سن بازنشستگی
در این حالت کارگر، کارمند و یا بیمه شده پس از سال‌ها کار و تلاش بر اثر رسیدن به شرایط و سنی که قانون فرد را بازنشسته می‌داند بازنشسته می‌شود. سن بازنشستگی برای کسب و کارهای گوناگون و اقشار مختلف متفاوت است. از سوی دیگر سن بازنشستگی می‌تواند برای جوامع مختلف نیز فرق کند و هر سرزمینی با توجه به ویژگی‌ها و شرایطی که دارد، سن بازنشستگی را تعیین می‌کند. اما برای بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی قوانین مشخصی در این باره وجود دارد و می‌توان با استناد به آنها برای بازنشستگی اقدام کرد.
۲- بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور یا مناطق بد آب و هوا
این نوع بازنشستگی به دلیل فرسودگی زودرس کارگر یا کارمند در کارهایی که عموما سخت و یا زیان آور است اتفاق می‌افتد. مثل کار در معادن، کار با مواد شیمیایی خطرناک و… در این حالت فرد بیمه شده قبل از رسیدن به سن مورد نظر و یا داشتن سابقه کامل بازنشسته می‌شود. بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی برای مشاغل زیان آور با مراحل متفاوتی طی می‌شود
۳- شرایط اقتصادی،اجتماعی و سیاسی
برخی مواقع بر اساس شرایط خاص اقتصادی مثل نرخ بیکاری گسترده یا بحران و یا تورم نیرو در بنگاه‌های اقتصادی یا برخی ویژگی‌های خاص گروه‌ها، دولت‌ها تصمیم می‌گیرند گروهی را به صورت زودهنگام بازنشسته کنند. در این خصوص می توان به بازنشستگی با ۲۵ سال سابقه به موجب قانون نوسازی صنایع و یا بازنشستگی زودهنگام کارکنان دولت و بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه اشاره کرد. این نوع بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی نیز کاملا قانونی است و کارمند و یا کارگر به حق و حقوق قانونی خود دست می‌یابد.
شرایط بازنشستگی
مطابق با قانون برای استفاده از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی باید شرایط و موقعیت مناسب فراهم باشد. به همین دلیل در این قسمت از وبلاگ بیمه ماهان که ارائه کننده‌ی انواع بیمه‌های عمر، درمان، بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه و… است، برایتان از شرایط بازنشستگی کسانی می‌گوییم که بیمه تامین اجتماعی دارند.
۱- رسیدن به سن مقرر در قانون که با توجه به بندهای بخش قبلی ممکن است برای افراد با مشاغل مختلف متفاوت باشد.
۲- داشتن سنوات پرداخت حق بیمه به میزان مقرر در قانون تامین اجتماعی. در واقع سابقه بیمه شما برای استفاده از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل در طول سال‌های فعالیت‌تان باید حتما سنوات و سابقه بیمه‌تان را بررسی کنید و مطمئن شوید که کارفرمای شما بیمه‌هایتان را به درستی ثبت کرده است. این نکته در زمان بازنشستگی‌تان بسیار مهم است و می‌تواند سنوات و سال‌های کاری‌تان را تحت تاثیر قرار بدهد.
بر مبنای دو عامل فوق احراز شرایط بازنشستگی بر اساس شرایط زیر صورت می‌گیرد:
سن بازنشستگی، بر اساس بند ۱ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی، ۶۰ سال سن برای مردان و ۵۵ سال سن برای زنان است که در این حالت فرد بیمه شده با داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه می تواند بازنشسته شود و از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی استفاده کند. در صورتی که مستمری استحقاقی فرد بر اساس این بند کمتر از حداقل حقوق سال مربوطه باشد تا حداقل حقوق ارتقا خواهد یافت.
بازنشستگی با ۱۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن
بر اساس اصلاحات اخیر قوانین تامین اجتماعی، افرادی که ۱۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن برای مردان و ۵۵ سال سن برای خانم‌ها را داشته باشند بدون رعایت ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی و متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه می‌توانند بازنشسته شوند و از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند.
به موجب همین اصلاحات چنانچه بیمه شده متقاضی کمتر از ۱۰ سال سابقه داشته باشد با پرداخت یکجای حق بیمه سنوات کسری تا ۱۰ سال، می تواند از مزایای این قانون بهره مند شود و از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند گردد.
اگر بیمه شده‌ای بر اساس ۱۰ سال سابقه بازنشسته شود ماده ۱۱۱ قانون اجرا نمی‌شود و بر اساس سنوات پرداخت حق بیمه مستمری تعیین می‌شود که ممکن است انتظارات فرد متقاضی را از نظر دریافت مستمری کافی برای تامین معاش برآورده نسازد.
بنابراین توصیه می شود حتی الامکان فرد بیمه شده شرایط لازم و کافی (حداقل ۲۰ سال سابقه) را احراز کند، سپس بازنشسته شود
کسانی که ۳۰ سال تمام کار کرده و حق بیمه مربوطه را به سازمان پرداخت کرده باشند، در صورتی که سن مردان به ۵۰ سال و سن زنان به ۴۵ سال تمام برسد، می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.
مستمری این گونه از بیمه شدگان بر اساس ۳۰ سال سابقه محاسبه و پرداخت خواهد شد. در این حالت به طور کلی درخواست بازنشستگی تنها از طریق فرد بیمه شده و احراز شرایط بازنشستگی از طرف سازمان قابل پذیرش خواهد بود.
کارفرما می‌تواند بازنشستگی بیمه شدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قانون تامین اجتماعی به کار خود ادامه داده اند از سازمان تامین اجتماعی تقاضا نماید و برای بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی اقدام کند.
بر این اساس کارفرما می‌تواند بازنشستگی بیمه شده مرد را با ۶۵ سال سن و بیمه شده زن را با ۶۰ سال سن از سازمان تامین اجتماعی تقاضا کند. (به شرط داشتن سابقه موردنظر)
بازنشستگی با ۳۵ سال سابقه بدون شرط سنی
کسانی که دارای ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه باشند بدون شرط سنی می‌توانند تقاضای بازنشستگی کنند. درواقع این افراد با سنوات بیشتر دیگر مشمول شرط سنی نیستند.
زنان کارگر با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با ۲۰ روز حقوق می توانند بازنشسته شوند. درواقع برای بازنشستگی تامین اجتماعی زنان شرایط ساده‌تری در نظر گرفته شده است. در خصوص این گروه از بیمه شدگان، در صورتی که مستمری استحقاقی از حداقل حقوق سال مربوطه کمتر باشد، تا حداقل حقوق افزایش نمی‌یابد.
بازنشستگی زودهنگام: در برخی از کشورها بازنشستگی زودهنگام و پیش از موعد یکی از تدابیر برای پاسخگویی و حل برخی مشکلات اقتصادی و اجتماعی به شمار می رود و یا شرایط برخی از کارها مثل سخت و زیان آور بودن یا فعالیت در مناطق بد آب و هوا ضرورت بازنشستگی زود از موعد را اقتضا می کند. در این نوع از بازنشستگی فرد بیمه شده می تواند با سابقه و سن کمتر بازنشسته شود.
شرایط بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور
طبق قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور، افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامتی) اشتغال داشته‌اند و در هر مور حق بیمه مذکور را به سازمان پرداخته باشند، بدون شرط سنی می توانند تقاضای بازنشستگی کنند. درواقع با وجود سختی کار زیاد می‌توان از بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی استفاده کرد.
همچنین چنانچه کمیسیون‌های پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی قبل از رسیدن بیمه شده شاغل در کارهای سخت و زیان آور به سابقه مقرر (۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب برای کارهای سخت و زیان آور) فرسایش جسمی و روحی وی را ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان آور تشخیص دهند، فرد بیمه شده می تواند درخواست بازنشستگی کند. بر این اساس هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور ۱.۵ سال محاسبه خواهد شد.
*شرایط یکسان بازنشستگی برای بیمه شدگان خویش فرما و اجباری
شرایط بازنشستگی برای کلیه بیمه شدگان اعم از بیمه شدگان اجباری، اختیاری و حرف و مشاغل آزاد یکسان است.
حداکثر سابقه برای بازنشستگی
حداکثر سابقه برای پذیرش و محاسبه در تعیین مستمری ۳۵ سال است. در نتیجه با توجه به این نکته نیز می‌توان برای دریافت بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی اقدام کرد.
