همه چیز درباره بیمه آسانسور

بسیاری از ما تجربه توقف لحظه ای آسانسور حین حرکت و یا ضربه ای کوچک را در آن داشته ایم. در آن لحظه تمام مطالبی که از سقوط آسانسورها شنیده ایم به ذهنمان هجوم می آورد. شاید حوادث آسانسور جز رده های بالا و پرتکرار نباشند اما بازهم ممکن است برای هر کسی اتفاق بیوفتند. در دنیای امروز باید کلمه خطر و بیمه همیشه در کنار هم قرار بگیرند.

با این که قوانین سفت و سختی در خصوص امنیت آسانسورها و سرویس مرتب آن ها وجود ندارد ولی بازهم نمی توان از داشتن یک بیمه آسانسور معتبر چشم پوشید. در ادامه این نوشتار تلاش می کنیم با بیانی ساده به معرفی آسانسور و بیمه نامه آسانسور بپردازیم.

نگاهی بر آسانسور و تاریخچه آن

آسانسور اتاقک متحرکی است که برای حمل و نقل عمودی انسان و بار استفاده می شود. این وسیله با استفاده از موتورهای الکتریکی خود برای دسترسی به طبقات بالا و پایین اماکن طراحی شده است. آسانسورهای امروزی از لحاظ ساختار و کاربرد دارای انواع متنوعی هستند. استفاده از آسانسورها در دنیای امروز به حدی گسترده بوده که در سال های اخیر حتی شاهد تجهیز پل های عابر پیاده به آسانسور بوده ایم.

بیشتر مردم بر این باور هستند که آسانسورها از اختراعات جدید و مدرن بشریت هستند. اما جالب است بدانید که آسانسورها یکی از اولین اختراعات بشری محسوب می شوند. بی شک آسانسورهای اولیه یا بالابرهای ساده مسیر بسیار طولانی را پیموده اند تا به شکل امروزی دربیایند. اما بازهم می توان طرح های اولیه آسانسورها را در آثار به جا مانده مخترعین حتی پیش از تولد مسیح یافت.

این بالابرهای اولیه برای جا به جایی اشیا و یا حتی بالا کشیدن آب از چاه استفاده می شدند. در نهایت ریاضی دان مشهور «آتودد» به صورت علمی نمونه اولیه شبیه به آسانسورهای امروزی را طراحی کرد. این اختراع را می توان نقطه عطفی در معماری نیز به شمار آورد.

زیرا بر اساس پژوهش ها مشخص شده است که پیش از اختراع آسانسور معماران قادر به طراحی و ساخت ساختمان های بسیار بلند بوده اند ولی به دلیل وجود پله های بسیار زیاد و بلند اقبالی به این نوع سازه ها وجود نداشته است. اولین استفاده های مسافربری از آسانسورها به شکل امروزی در سال ۱۸۵۷ و در هتل برادوی نیویورک انجام گرفت. این آسانسور با نیروی بخار و سرعت ۱۲ متر بر دقیقه حرکت داده می شد.

اگر از شواهد باستانی استفاده از بالابر و آسانسور در ساخت بناهای شاخص ایرانی مانند تخت جمشید بگذریم، می توانیم ورود این وسیله پرکاربرد را هم زمان با اواخر دوره قاجار بدانیم. به ادعای برخی، ناصرالدین شاه قاجار در یکی از سفرهایش به خارج از کشور با آسانسور آشنا شد و اولین آسانسور را به ایران وارد کرد. ولی بر اساس مستندات تاریخی در اواخر سلطنت احمد شاه قاجار، اولین آسانسور در پالایشگاه نفت آبادان توسط انگلیسی ها نصب و راه اندازی شد.

انواع آسانسور

آسانسورها را می توان از جنبه های مختلفی دسته بندی کرد. اما بدون شک اصلی ترین دسته بندی آن ها بر اساس مکانیسم آسانسور است. تفاوت در مکانیسم آسانسورها به معنی تفاوت در کاربرد، ظاهر و دیگر ویژگی های آن ها نیست؛ بلکه تفاوت در نوع نیرو و فرایندی است که آسانسور را به حرکت در می آورد. لازم به ذکر است که آسانسورها نیز از تحولات هر روزه تکنولوژی بی بهره نیستند و امکان به وجود آمدن تکنولوژی های جدیدتری در این زمینه وجود دارد.

انواع آسانسورها از لحاظ مکانیسم به شرح زیر هستند:

• آسانسورهای کششی
• آسانسورهای هیدرولیکی
• آسانسورهای وینچی
• آسانسورهای مغناطیسی
• آسانسورهای کارگاهی
• آسانسورهای پنوماتیک

بیمه آسانسور

سبک زندگی یا همان لایف استایل (Life Stile) دنیای امروز خواه ناخواه به سمت راحتی و آسایش هرچه بیشتر پیش می رود. از دیگر سو افزایش جمعیت و به طبع آن بلند تر شدن بیش از پیش سازه ها بر روی گسترش استفاده از آسانسورها به عنوان یکی نمودهای این نوع زندگی ماشینی موثر بوده است. امروزه کمتر مکان عمومی و حتی شخصی را می شناسیم که دارای آسانسور نباشد.

آسانسورهایی که در گذشته فقط در برج های گران قیمت و ساختمان های بلند نصب می شدند، امروزه در مترو، پل عابر پیاده و هر ساختمان بالای سه طبقه وجود دارند. در این بین نباید از حوادث جانی و مالی که ممکن است در حال استفاده از آسانسور به وقوع بپیوندد چشم پوشید. به ویژه که در موارد بسیاری آسانسورها به شخص خاصی تعلق ندارند و جزیی از مشاعات ساختمان ها و یا اموال عمومی محسوب می شوند. سوال اصلی اینجاست که در صورت وقوع حادثه ای در آسانسور چه کسی را می توان مقصر شمارد؟ چگونه می توان خسارت های شخص زیان دیده را جبران کرد؟ غرامت فوت فرد یا افراد صدمه دیده چگونه خواهد بود؟

بیمه آسانسور بدون شک بهترین راه برای به حداقل رساندن خسارات و آسیب هایی است که امکان دادرد در آسانسور اتفاق بیوفتد. از آن جایی که بیمه آسانسور نوعی از بیمه های مسئولیت به شمار می رود به نام بیمه مسئولیت آسانسور نیز شناخته می شود. بیمه مسئولیت در واقع افراد و یا بار داخل آسانسور را تحت پوشش قرار می دهند و بدنه خود آسانسور و آسیب های وارد بر آن جزیی از قرارداد نیست.

اصولا با خرید، نصب و راه اندازی آسانسور بیمه نامه اولیه ای توسط فروشنده به تحویل خریدار می شود اما با اتمام بیمه آسانسور اولیه تهیه این نوع از بیمه به عهده مالک شخصی و یا مدیر ساختمان خواهد بود. شرکت های سرویس و نگهداری آسانسور نیز ملزم به چک و یادآوری این موضوع هستند زیرا در صورت بروز هرگونه حادثه ناگوار و نداشتن بیمه آسانسور، مسئولیت حادثه و جبران خسارت برعهده مالک، مدیر ساختمان و شرکت سرویس کار است.

پوشش های بیمه آسانسور

همان طور که پیش تر ذکر شد بیمه آسانسور نوعی از بیمه مسئولیت به شمار می رود و خسارت های وارد بر استفاده کنندگان آسانسور در پی وقوع حادثه را تحت پوشش قرار می دهد. با این که خرید این نوع از بیمه نامه اجباری نیست ولی دارا نبود آن موجب مشکلات بسیاری و جبران ناپذیری خواهد شد. سه پوشش اصلی بیمه آسانسور هزینه پزشکی، غرامت فوت و نقص عضو و پوشش بار (پوشش مالی) هستند.

در آسانسورهای باربری به هیچ عنوان افراد تحت پوشش قرار نمیگیرند. در آسانسورهای مسافربری دیه به تعداد افراد مجاز (گنجایش آسانسور) و هرکدام تا سقف دیه ماه حرام سال پرداخت می شود.

عوامل موثر بر قیمت و اضافه نرخ بیمه آسانسور

اولین فاکتور موثر بر قیمت بیمه آسانسور کاربری آسانسور است. به طور کلی این بیمه در قالب سه دسته برای آسانسورها صادر می شود.

1. بیمه آسانسورهای نفربر
2. بیمه آسانسورهای حمل بار
3. بیمه آسانسورهای حمل بار و نفربر

سن آسانسور نیز از فاکتورهای مورد نیاز در محاسبه حق بیمه به شمار می آید. به طبع هرچه سن آسانسور بالاتر باشد استهلاک و ریسک آن بالاتر است.

گنجایش و تعداد نفرات مجاز در آسانسورهای مسافربری و تناژ مجاز (وزن بار مجاز) در آسانسورهای باربری بر قیمت بیمه آسانسور موثر هستند.

کاربری ساختمانی که آسانسور در آن منصوب است نیز از فاکتور های تعیین قیمت بیمه نامه به شمار می رود. برای مثال قیمت آسانسور در مکان های مسکونی با تجاری یا اداری متفاوت است. ساختمان های تجاری و اداری مشمول %۲۰ اضافه نرخ هستند. زیرا استفاده و میزان ریسک بالاتری دارند.

تعداد طبقات ساختمان یا تعداد طبقات توقف آسانسور (در برخی موارد) نیز می تواند بر قیمت تاثیر گذار باشد. برای مثال در ساختمان های بالاتر از ۱۵ طبقه %۱۵ اضافه نرخ به حق بیمه اضافه می شود. این محدودیت می تواند در شرکت های مختلف، متفاوت باشد.

مدل درب آسانسور هم از فاکتور های تاثیر گذار به شمار می رود. به این معنی که اگر آسانسور دارای در داخلی اتاقک نباشد، حق بیمه مشمول %۵ اضافه نرخ می شود.

مدارک مورد نیاز هنگام خرید بیمه آسانسور

در هنگام خریداری بیمه آسانسور و در هنگام پر کردن فرم پیشنهاد بیمه آسانسور، اطلاعات زیر مورد نیاز است.

• نوع موتور گیربکس
• نوع اجزاء تشکیل دهنده تابلو فرمان
• نوع ترمز
• سال نصب
• نوع درب کابین
• نوع درب طبقات
• نحوه سرویس و نگهداری آسانسور
• میزان تعهدات درخواستی بیمه گذار

خریداری آسانسور با نشان استاندارد، رعایت نکات ایمنی در هنگام نصب و سرویس دوره ای منظم توسط افراد کارشناس می تواند تا بخش زیادی از خطر را کاهش بدهد. بدون شک پیشگیری از وقوع اتفاقات ناگوار همواره از اهمیت به سزایی در زندگی برخوردار است. اما در برخی مواقع هیچ نوع پیشگیری و ایمنی نمی تواند از حادثه جلوگیری کند. بنابراین با قراردادن تمام ریسک های زندگی در کنار انواع بیمه ها، می توانیم آسوده خاطر از لحظات در گذر زندگی مان لذت ببریم.